NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
46 - (545) وحدثني
الحكم بن موسى
القنطري.
حدثنا عبدالله
بن المبارك. ح
قال وحدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة.
حدثنا أبو
خالد وأبو
أسامة. جميعا
عن هشام، عن
محمد، عن أبي
هريرة، عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم؛ أنه نهى
أن يصلي الرجل
مختصرا. وفي
رواية أبي بكر
قال:
نهى
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم.
[ش
(مختصرا)
المختصر هو
الذي يصلي
ويده على خاصرته.
وقال الهروي:
قيل: هو أن
يأخذ بيده عصا
ليتوكأ
عليها،
والصحيح
الأول].
{46}
Bana Hakem b. Mûsâ el -
Kantarı rivayet etti. (Dediki) Bize Abdullah b. Mübarek rivayet etti. H.
Bize Ebu Bekir b. Ebi
Şeybe'de rivayet etti. (Dediki) Bize Ebu Hâlid ile Ebu Usame hep birden
Hişâm'dan, o da Muhammed'den, o da Ebu Hureyre'den, o da Nebi (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem)'den naklen rivayet ettiler ki:
Resulullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem) bir kimsenin elleri böğründe namaz kılmasını nehy etmişdir.
Ebu Bekir'in rivayetinde
ise:
«Resulullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem) nehiy buyurdu.» ibaresi vardır.
İzah:
Bu hadîsi Buhârî Namaz
... » bahislerinde; Tirmizî, Ebu Dâvûd ve Nesâî dahî muhtelif râvîlerden tahrîc
etmişlerdir. Hadîsin lâfızları da muhtelifdir.
Hasr: Eli böğrüne
koymak demekdir. Namazda elini böğrüne koyarak durana muhtasır derler. Ancak bu
kelime namaza mahsûs değildir. İhtisar kısaltmak ve eline sopa alarak dayanmak
manâlarına da kullanılır. Şu varki birçok hadîs ulemâsı onu namazda ellerini
böğrüne koymak ma'nâsına almışlardır. Yoksa ihtisar kısa kesmek, kısa sûre
okumak yahut kısa âyetler okumak ma'nâsına da geldiği gibi namazı kısa kesmek
manasına gelebilir. Bu sözlerin içinde Hadîs-i şerife yakışan en sahih ma'nâ
birincisidir. Ebu Davud'un Hemmâd tarikiyle rivayet ettiği bir hadîs'de bu
manâyı te'yîd eder. Mezkûr hadîsde râvî namaz kılarken Hz. ömer'in yanına
durduğunu ve ellerini böğrüne koyduğunu; namazdan sonra Ömer (Radiyallahû anh)
'in sitemde bulunduğunu bildirmektedir.
Hasrın niçin nehiy
edildiği ihtilaflıdır. Bâzıları iblîs cennetden elleri böğründe olarak çıktığı
için nehiy edildiğini söylerler. Bâzıları bunu yahudiler çok yaptığı için nehiy
edildiğine kaani'dirler. Bunu Buhârî dahî zikretmişdir. Birtakımları elleri
böğrüne dayamak cehennemliklerin rahatı olduğu için namazda bundan nehy
edildiğini söylemişlerdir. Hattâ: Ellerini böğrüne dayamak büyüklenen
kibirlilerin âdeti olduğu için namazda nehiy edildiğini söyleyenlerde vardır.
Bâzılarına göre namazda
ellerini böğrüne dayayıp da durmak felâketzede şekillerinden bir şekildir.
Namazda bundan dolayı menedilmişdir.
Namazda elleri böğrüne
bağlamanın hükmü ihtilaflıdır, lbni Ömer, İbni Abbâs, Aişe (Radiyallahû anhûm)
ile İbrahim Nehaî, Mücâhid, Ebu Miclez ve diğer ulemâya göre mekrûhdur. İmam
Âzam, imam Mâlik, imam Şafiî ve Evzâî "nin mezhepleride budur. Zâhirîler'e
göre namazda ihtisar yapmak haramdır.
Gerçi bir hadîsde :
«İhtisar yapanlar kıyamet gönünde yüzlerinde nur parlayarak haşrolacaklardır.»
buyurulmuşdur. Fakat bâzıları buna: «Aslı meçhul bir hadîsdir. İhtisardan nehy
hususundaki sahih hadîslerede muhalifdir. diye cevap vermişlerdir,
Cehennemde ebedî
kalacak küffâr orada hiçbir rahat yüzü görmiyecekleri hâlde Hz. Ebu Hureyre
hadîsinde:
«Namazda ihtisar yapmak
cehennemliklerin rahatıdır.» buyurulmasi yek nazarda garîp görünürsede
cehennemliklerin belki bir parça râhât ederiz ümidi ile ellerini böğürlerine
koymaları fakat netice itibâri ile hâllerinde hiç bir değişiklik olmaması
muhtemeldir.